Dania stanie się w tym roku trzecim krajem nordyckim, który utworzy lewicowy rząd, po tym jak lider socjaldemokratów Mette Frederiksen uzgodnił późnym świtem warunki dla jednopartyjnego rządu mniejszościowego.
Podczas gdy nowy lewicowy rząd prawdopodobnie nie zmieni zasadniczo duńskiej polityki gospodarczej, Frederiksen, który w wieku 41 lat zostaje najmłodszym premierem Danii, obiecał zwiększyć wydatki socjalne po latach oszczędności.
Plany finansowania pozostały jednak niewyraźne po tym, jak Frederiksen, wraz z trzema lewicowymi partiami, przedstawił 18-stronicowy dokument zatytułowany „Uczciwy kierunek dla Danii”, w którym nakreślono ambicje nowego rządu, obejmujące 70% redukcję emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku.
„Nadal brakuje nam całej części finansowej tego projektu”. To wiele dobrych intencji, ale niewiele na temat tego, jak konkretnie zostanie ona zrealizowana” – powiedział Reuterowi ekonomista Nordea Jan Storup.
Starzenie się społeczeństw skłoniło skandynawskie rządy do zlikwidowania państwa opiekuńczego, a wybory 5 czerwca pokazały wyraźne poparcie wśród duńskich wyborców dla lewicowych partii pod przewodnictwem Partii Socjaldemokratycznej Frederiksena, która zdobyła większość, skłaniając centroprawicowego lidera Larsa Lokke Rasmussena do rezygnacji z funkcji premiera.
Na początku tego roku partie socjaldemokratyczne doszły do władzy również w Finlandii i Szwecji.
Pomimo różnic pomiędzy lewicowymi partiami w kwestiach takich jak opieka społeczna i imigracja, Frederiksen uzyskał ich poparcie dla utworzenia jednopartyjnego, mniejszościowego rządu, wspólnego porozumienia w Danii. W środę formalnie powiadomi ona o tym porozumieniu królową Małgorzatę, a w czwartek ma przedstawić nowych ministrów monarchy.
Podczas gdy lewicowy blok opozycyjny otrzymał przekonującą większość w 179-osobowym parlamencie, poparcie dla Partii Socjaldemokratycznej nieznacznie spadło w porównaniu z głosowaniem w 2015 roku. Pozostała ona jednak największą partią w kraju.
IMMIGRACJA
Socjaldemokraci Frederiksena będą teraz musieli polegać na Socjalistycznej Partii Ludowej, Sojuszu Czerwono-Zielonych i Partii Socjalno-Liberalnej – wcześniej kierowanej przez komisarz ds. konkurencji Margrethe Vestager – w celu uchwalenia prawa.
Cztery strony uzgodniły złagodzenie niektórych surowych środków dotyczących imigracji, w tym rezygnację z planu poprzedniego rządu dotyczącego przetrzymywania zagranicznych przestępców na małej wyspie.
Imigracja pozostanie jednak kością niezgody, ponieważ Frederiksen musi zrównoważyć swoją twardszą postawę z łagodniejszymi poglądami lewicowych partii.
Strony stwierdziły również, że zgadzają się na plan dopuszczenia większej ilości zagranicznej siły roboczej, na dalsze środki mające na celu wyeliminowanie rosnących nierówności oraz na plan stworzenia wiążącej ustawy o ograniczeniu emisji.
W następstwie cięć wydatków dokonywanych przez kolejne rządy w celu zmniejszenia deficytu publicznego, które doprowadziły do erozji tradycyjnych usług socjalnych, socjaldemokraci prowadzili kampanię na rzecz zwiększenia wydatków i skłonienia przedsiębiorstw oraz osób zamożnych do płacenia wyższych podatków na rzecz dobrobytu.
Wielu Duńczyków, którzy podobnie jak ich odpowiedniki w innych krajach skandynawskich płacą jedne z najwyższych podatków na świecie, aby wesprzeć swój system opieki społecznej, obawia się, że dalsze oszczędności spowodują erozję powszechnej opieki zdrowotnej, edukacji i usług dla osób starszych, od dawna postrzeganych jako dane.
Ekonomiści stwierdzili, że w zdrowych finansach publicznych Danii jest miejsce na zwiększenie wydatków.
